โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ยังคงเป็นปัญหาสำคัญในกลุ่มชายรักชาย (MSM) และกลุ่ม LGBTQ+ โดยเฉพาะผู้ที่มีคู่นอนหลายคนหรือมีพฤติกรรมเสี่ยง ล่าสุดแนวทางใหม่ที่เรียกว่า Doxy-PEP กำลังได้รับความสนใจว่าเป็นเครื่องมือสำคัญในการช่วยลดอัตราการติดเชื้อโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ อย่าง โรคหนองในแท้ (Gonorrhea), โรคซิฟิลิส (Syphilis) และโรคหนองในเทียม (Chlamydia) โดยเฉพาะในกลุ่มชายที่มีเพศสัมพันธ์กับชาย (MSM) และผู้หญิงข้ามเพศ (Trans Women)
Doxy-PEP คืออะไร?
Doxy-PEP คือ การใช้ยาปฏิชีวนะ Doxycycline ขนาด 200 มก. หลังจากมีเพศสัมพันธ์ที่มีความเสี่ยง ภายใน 24-72 ชั่วโมง เพื่อลดความเสี่ยงของการติดเชื้อโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์บางชนิด โดยเฉพาะซิฟิลิส และหนองในเทียม
แนวทางนี้ได้รับการวิจัย และสนับสนุนจากองค์กรด้านสุขภาพ เช่น CDC (Centers for Disease Control and Prevention) และ WHO (World Health Organization) ว่าอาจช่วยลดอัตราการติดเชื้อโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ได้อย่างมีประสิทธิภาพในกลุ่ม LGBTQ+
หลักฐานทางวิทยาศาสตร์สนับสนุน Doxy-PEP
มีการศึกษา และงานวิจัยที่แสดงให้เห็นว่า Doxy-PEP สามารถช่วยลดความเสี่ยงของการติดเชื้อโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ได้ เช่น
- การศึกษาจาก San Francisco และ Seattle (2022) พบว่า Doxy-PEP ช่วยลดอัตราการติดเชื้อ ซิฟิลิสและหนองในเทียมได้ถึง 70% และลดการติดเชื้อหนองในแท้ได้บางส่วนในกลุ่ม MSM และหญิงข้ามเพศ
- งานวิจัย HPTN 083 และ HPTN 084 สนับสนุนการใช้ PrEP คู่กับ Doxy-PEP เพื่อเสริมเกราะป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ในกลุ่มเสี่ยง
- แนวทางของ CDC และ WHO (2023) เริ่มมีการแนะนำการใช้ Doxy-PEP เป็นแนวทางป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ในกลุ่ม MSM และผู้ที่มีพฤติกรรมเสี่ยง
จากหลักฐานเหล่านี้ แสดงให้เห็นว่า Doxy-PEP เป็นอีกหนึ่งแนวทางที่มีศักยภาพในการลดอัตราการติดเชื้อโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ในกลุ่ม LGBTQ+ ได้อย่างมีนัยสำคัญ
วิธีใช้ Doxy-PEP ให้มีประสิทธิภาพ
คำแนะนำการใช้ Doxy-PEP อย่างถูกต้อง
- รับประทาน Doxycycline ขนาด 200 มก. (2 เม็ด ขนาด 100 มก.) ภายใน 24-72 ชั่วโมง หลังจากมีเพศสัมพันธ์ที่มีความเสี่ยง
- ไม่ควรใช้เกิน 1 ครั้งต่อวัน
- ใช้ร่วมกับ PrEP หรือถุงยางอนามัย เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
- ควรตรวจสุขภาพ และโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ เป็นประจำทุก 3-6 เดือน
ข้อควรระวัง
- ไม่แนะนำให้ใช้ Doxy-PEP ในผู้ที่มีอาการแพ้ยา Doxycycline
- อาจมีผลข้างเคียง เช่น คลื่นไส้ ท้องเสีย หรือผิวไวต่อแสง (Photosensitivity)
- ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ เพื่อประเมินความเหมาะสมของการใช้ Doxy-PEP กับสุขภาพของตนเอง
Doxy-PEP เหมาะกับใครบ้าง?
Doxy-PEP ไม่ใช่แนวทางป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ สำหรับทุกคน แต่เหมาะกับกลุ่มที่มีความเสี่ยงสูงต่อการติดเชื้อโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ โดยเฉพาะกลุ่มที่มีพฤติกรรมเสี่ยงหรือมีประวัติการติดเชื้อโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ มาก่อน กลุ่มที่ควรพิจารณาใช้ Doxy-PEP ได้แก่:
- ชายรักชาย (MSM) และหญิงข้ามเพศ (Trans Women) ที่มีคู่นอนหลายคน
- ผู้ที่มีคู่นอนหลายคน และมีเพศสัมพันธ์แบบไม่ใช้ถุงยางอนามัย
- ผู้ที่มีเพศสัมพันธ์ในบริบทของ Chemsex หรือปาร์ตี้ทางเพศที่เกี่ยวข้องกับการใช้สารเสพติด
- ผู้ที่เคยติดเชื้อโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ภายใน 12 เดือนที่ผ่านมา
- หากเคยได้รับการวินิจฉัยว่าเป็น ซิฟิลิส (Syphilis), หนองในแท้ (Gonorrhea), หนองในเทียม (Chlamydia) มีโอกาสสูงที่จะติดเชื้อซ้ำ
- Doxy-PEP สามารถช่วยลดอัตราการติดเชื้อซ้ำได้ โดยเฉพาะในกลุ่มที่มีพฤติกรรมเสี่ยงอย่างต่อเนื่อง
- ผู้ที่ใช้ PrEP (Pre-Exposure Prophylaxis) เป็นประจำ
- กลุ่มที่ใช้ PrEP เพื่อป้องกัน HIV มักมีพฤติกรรมทางเพศที่อาจเสี่ยงต่อโรคโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ อื่น ๆ ได้
- Doxy-PEP สามารถใช้ร่วมกับ PrEP เพื่อลดความเสี่ยงของการติดเชื้อโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
- ผู้ที่มีเพศสัมพันธ์แบบไม่ใช้ถุงยางอนามัยเป็นประจำ
- หากไม่ได้ใช้ถุงยางอนามัยทุกครั้ง Doxy-PEP สามารถช่วยเป็นมาตรการเสริม เพื่อลดโอกาสในการติดเชื้อโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
- อย่างไรก็ตาม Doxy-PEP ไม่สามารถป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ได้ 100% จึงควรใช้ร่วมกับแนวทางป้องกันอื่น ๆ เช่น PrEP และการตรวจสุขภาพทางเพศเป็นประจำ
- ผู้ที่อยู่ในความสัมพันธ์เปิด (Open Relationship) หรือมีคู่นอนหลายคน
- หากคุณหรือคู่นอนมีความสัมพันธ์แบบไม่จำกัดคู่ Doxy-PEP อาจช่วยลดความเสี่ยงของการแพร่เชื้อโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ระหว่างกัน
- แนะนำให้ตรวจโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ เป็นประจำทุก 3-6 เดือน
Doxy-PEP ไม่เหมาะกับใคร?
- ผู้ที่แพ้ยา Doxycycline
- ผู้ที่ไม่ได้มีพฤติกรรมเสี่ยงต่อโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ หรือมีคู่นอนคนเดียวที่ไม่มีความเสี่ยง
- ผู้ที่ตั้งครรภ์หรือให้นมบุตร (ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้)
- ผู้ที่มีโรคไตหรือปัญหาทางเดินอาหารที่อาจได้รับผลกระทบจากยา
Doxy-PEP ควรใช้ร่วมกับวิธีป้องกันอื่น ๆ
แม้ว่า Doxy-PEP จะช่วยลดความเสี่ยงของการติดเชื้อ ซิฟิลิส และหนองในเทียมได้สูงถึง 70% แต่ยังคงต้องใช้ร่วมกับมาตรการป้องกันอื่น ๆ เช่น
- PrEP หรือ PEP สำหรับการป้องกัน HIV
- ถุงยางอนามัย และสารหล่อลื่น เพื่อป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์อื่น ๆ เช่น HPV หรือเริม
- การตรวจสุขภาพทางเพศเป็นประจำ ทุก 3-6 เดือน
หากคุณไม่แน่ใจว่า Doxy-PEP เหมาะกับคุณหรือไม่ ควรปรึกษาแพทย์หรือศูนย์สุขภาพทางเพศ เพื่อขอคำแนะนำที่เหมาะสม
Doxy-PEP สามารถลดการดื้อยาปฏิชีวนะได้หรือไม่?
แม้ว่าการใช้ยาปฏิชีวนะเพื่อป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ จะเป็นเรื่องใหม่ แต่นักวิทยาศาสตร์กำลังเฝ้าระวังเรื่องการดื้อยา โดยการใช้ Doxy-PEP ควรอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์เพื่อลดความเสี่ยงของ เชื้อดื้อยา (Antimicrobial Resistance – AMR)
สิ่งสำคัญคือ ไม่ควรใช้ Doxy-PEP เป็นประจำหากไม่มีข้อบ่งชี้ที่เหมาะสม ควรตรวจสุขภาพทางเพศเป็นประจำเพื่อประเมินความจำเป็นในการใช้ยา
อนาคตของ Doxy-PEP ในประเทศไทย
ในหลายประเทศ เช่น สหรัฐอเมริกา ฝรั่งเศส และออสเตรเลีย มีการทดลองใช้ Doxy-PEP เป็นส่วนหนึ่งของมาตรการป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ แล้ว ขณะที่ในประเทศไทยยังไม่มีแนวทางอย่างเป็นทางการ แต่มีแนวโน้มว่าบริการสุขภาพทางเพศอาจเริ่มนำ Doxy-PEP มาใช้มากขึ้นในอนาคต
หากคุณสนใจการใช้ Doxy-PEP ควรปรึกษาแพทย์หรือเข้ารับคำปรึกษาที่ คลินิกสุขภาพทางเพศ หรือคลินิก PrEP ในประเทศไทย เพื่อรับข้อมูลที่ถูกต้อง
Doxy-PEP อาจเป็นอีกก้าวสำคัญในการช่วยป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ และเสริมสร้างสุขภาพทางเพศที่ดีในชุมชน LGBTQ+ หากคุณต้องการทราบข้อมูลเพิ่มเติม ควรติดตามข่าวสารจากองค์กรสุขภาพ หรือปรึกษาผู้เชี่ยวชาญทางการแพทย์เพื่อการใช้ Doxy-PEP อย่างปลอดภัย และมีประสิทธิภาพ
อ่านบทความอื่นๆ เพิ่มเติม
เอกสารอ้างอิง
- Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Doxycycline Post-Exposure Prophylaxis (Doxy-PEP) for Bacterialโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์. Comprehensive details on Doxy-PEP use, effectiveness, and guidelines. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก
https://www.cdc.gov/std/treatment-guidelines/doxy-pep.htm - World Health Organization (WHO). Prevention and treatment of bacterial sexually transmitted infections: Global guidelines and recommendations. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก
https://www.who.int/publications/i/item/WHO-prevention-STIs - กระทรวงสาธารณสุขแห่งประเทศไทย. แนวทางการใช้ยา Doxy-PEP เพื่อป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก
https://ddc.moph.go.th/uploads/publish/1580420240617095817.pdf - มูลนิธิเอดส์แห่งประเทศไทย (Thai Red Cross AIDS Research Centre). บทบาทของ Doxy-PEP ในการลดการแพร่เชื้อโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก
https://www.trcarc.org/th/doxy-pep-guide - New York City Department of Health. Doxycycline Post-Exposure Prophylaxis (Doxy-PEP) to Prevent Bacterial Sexually Transmitted Infections. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก https://www.nyc.gov/assets/doh/downloads/pdf/std/dear-colleague-doxy-PEP-to-prevent-bacterial-STI-11092023.pdf