ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา คำว่า ป๊อปเปอร์ (Poppers) กลายเป็นประเด็นที่ถูกพูดถึงบ่อยในกลุ่มคนรุ่นใหม่ โดยเฉพาะในสังคม LGBTQ+ ที่มีการใช้สารชนิดนี้ในหลายโอกาส ไม่ว่าจะเพื่อการผ่อนคลายหรือเพื่อเพิ่มความสุขทางเพศ หลายคนอาจสงสัยว่า ป๊อปเปอร์ คืออะไร? ทำไมถึงได้รับความนิยม? มีอันตรายหรือผลกระทบอย่างไร? เราจะพาคุณไปทำความเข้าใจอย่างละเอียดทั้งในเชิงสุขภาพ สังคม และวัฒนธรรม
ป๊อปเปอร์ คืออะไร?
ป๊อปเปอร์ (Poppers) เป็นคำเรียกรวมของสารเคมีในกลุ่ม อัลคิลไนไตรต์ (Alkyl nitrites) ซึ่งพบได้บ่อย เช่น Amyl nitrite, Butyl nitrite และ Isobutyl nitrite สารเหล่านี้มีคุณสมบัติระเหยง่าย มักบรรจุในขวดเล็ก ๆ และถูกใช้โดยการสูดดมเข้าไปทางจมูกเพื่อออกฤทธิ์ต่อร่างกาย
การออกฤทธิ์ของป๊อปเปอร์
เมื่อสูดดมป๊อปเปอร์เข้าสู่ร่างกาย จะทำให้ หลอดเลือดขยายตัวอย่างรวดเร็ว ส่งผลให้ความดันโลหิตลดลง หัวใจเต้นเร็วขึ้น และผู้ใช้จะรู้สึกถึงอาการวูบวาบ คล้ายภาวะมึนเบา ๆ หรือผ่อนคลายทันที นอกจากนี้ ป๊อปเปอร์ยังทำให้ กล้ามเนื้อเรียบคลายตัว โดยเฉพาะกล้ามเนื้อบริเวณทวารหนัก และช่องคลอด จึงเป็นเหตุผลที่หลายคนเชื่อมโยงการใช้ป๊อปเปอร์กับการมีเพศสัมพันธ์
- ระยะเวลาออกฤทธิ์: โดยทั่วไปสั้นมาก ประมาณ 1–3 นาที แต่บางรายอาจรู้สึกต่อเนื่องได้ยาวนานกว่านั้นเล็กน้อย
- รูปแบบ: จำหน่ายเป็นของเหลวในขวดเล็กที่เปิดฝาแล้วสูดดม กลิ่นฉุนแรง และระเหยได้ง่าย
ประวัติของป๊อปเปอร์
- จุดเริ่มต้นทางการแพทย์ ป๊อปเปอร์ไม่ใช่สิ่งใหม่ เพราะมีประวัติการใช้ทางการแพทย์มานาน โดยเฉพาะ Amyl nitrite ซึ่งเคยถูกใช้เพื่อบรรเทาอาการเจ็บหน้าอกจากโรคหัวใจขาดเลือด (Angina pectoris) เนื่องจากมีฤทธิ์ช่วยให้หลอดเลือดหัวใจขยายตัว ทำให้เลือดไหลเวียนได้สะดวกขึ้น
- การแพร่หลายสู่สังคม ในเวลาต่อมา ป๊อปเปอร์ถูกใช้ นอกเหนือจากการแพทย์ โดยเริ่มจากกลุ่มปาร์ตี้ และชุมชนเกย์ในทศวรรษ 1970 โดยมีการบันทึกว่าได้รับความนิยมอย่างมากในแวดวงดนตรี ดิสโก้ และปาร์ตี้ใต้ดิน เพราะให้ความรู้สึกวูบวาบ ผ่อนคลาย และช่วยเพิ่มความสุขทางเพศ
- ปัจจุบัน แม้หลายประเทศจะออกกฎหมายควบคุมการใช้ และการจำหน่ายป๊อปเปอร์อย่างเข้มงวด แต่สารชนิดนี้ก็ยังคง แพร่หลายในระดับสากล โดยเฉพาะในกลุ่มที่เกี่ยวข้องกับกิจกรรมทางเพศ และวัฒนธรรมปาร์ตี้ LGBTQ+ บางแห่งยังคงมีการจำหน่ายในตลาดมืดหรือออนไลน์ภายใต้ชื่อสินค้าอื่น เช่น ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาด หรือน้ำหอมปรับอากาศ
ทำไมป๊อปเปอร์ถึงนิยมในกลุ่ม LGBTQ+?
- เพิ่มความสุขทางเพศ หนึ่งในเหตุผลหลักที่ทำให้ป๊อปเปอร์เป็นที่นิยม คือ ฤทธิ์คลายกล้ามเนื้อเรียบ โดยเฉพาะกล้ามเนื้อรอบ ๆ ทวารหนัก และช่องคลอด ส่งผลให้การสอดใส่เป็นไปได้ง่ายขึ้น ลดความเจ็บปวด และช่วยเพิ่มความรู้สึกผ่อนคลาย หลายคนรายงานว่าเมื่อใช้ป๊อปเปอร์ระหว่างมีเพศสัมพันธ์ จะรู้สึกถึงความเร้าใจรุนแรงขึ้น และสามารถถึงจุดสุดยอดได้อย่างเข้มข้นกว่าปกติ
- วัฒนธรรม และชุมชน ในชุมชน LGBTQ+ โดยเฉพาะกลุ่มเกย์ ป๊อปเปอร์กลายเป็นส่วนหนึ่งของ วัฒนธรรมปาร์ตี้ และเซ็กส์ ที่แพร่หลายมานาน ตั้งแต่ช่วงทศวรรษ 1970 เป็นต้นมา นอกจากนี้ ป๊อปเปอร์ยังถูกกล่าวถึงในเพลง วัฒนธรรมย่อย (Subculture) และสื่อบันเทิง ทำให้คนรุ่นใหม่สนใจลองใช้เพื่อเป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมกลุ่ม
- ราคาไม่แพง และเข้าถึงง่าย เมื่อเทียบกับยาเสพติดหรือสารกระตุ้นชนิดอื่น ๆ ป๊อปเปอร์มีราคาถูกกว่า และหาได้ง่าย มักถูกจำหน่ายในตลาดมืดหรือบนแพลตฟอร์มออนไลน์ภายใต้ชื่ออื่น เช่น น้ำหอมปรับอากาศ หรือ cleaner ทำให้ผู้ที่สนใจสามารถเข้าถึงได้สะดวก
- ภาพลักษณ์ทันสมัย และเปิดกว้าง ในสังคมที่การพูดเรื่องเพศยังคงถูกตีกรอบ ป๊อปเปอร์ถูกมองว่าเป็น สัญลักษณ์ของความกล้า และการปลดปล่อย ผู้ใช้จำนวนหนึ่งมองว่าการใช้ป๊อปเปอร์เป็นการแสดงออกถึงความทันสมัย เปิดเผยตัวตน และยอมรับอัตลักษณ์ทางเพศของตนเอง
คำแนะนำสำหรับผู้ที่คิดจะใช้ป๊อปเปอร์
การใช้ป๊อปเปอร์อาจดูเหมือนเป็นเรื่องเล็กน้อย แต่ในความจริงแล้วมีความเสี่ยงที่ควรรู้ก่อนตัดสินใจ หากคุณกำลังพิจารณา ควรใส่ใจข้อควรระวังดังต่อไปนี้
- ศึกษาผลข้างเคียง และอันตรายอย่างรอบด้าน แม้ป๊อปเปอร์จะให้ความรู้สึกผ่อนคลายและเพิ่มความสุขทางเพศได้ แต่ก็มีผลข้างเคียง เช่น เวียนหัว ปวดศีรษะ ความดันโลหิตตก หรือหัวใจเต้นเร็ว ในบางรายอาจรุนแรงจนถึงขั้นหมดสติหรือเกิดอุบัติเหตุได้ ดังนั้นควรทำความเข้าใจทั้งข้อดีและข้อเสียก่อนเสมอ
- ห้ามใช้ร่วมกับยาไวอากร้าหรือยาขยายหลอดเลือดชนิดอื่น นี่คือข้อควรระวังที่สำคัญที่สุด เพราะการใช้ป๊อปเปอร์ร่วมกับยาไวอากร้า (Sildenafil) หรือยากลุ่มเดียวกัน เช่น Tadalafil หรือ Vardenafil สามารถทำให้ ความดันโลหิตลดลงอย่างรวดเร็วและรุนแรง ซึ่งอาจถึงขั้นช็อกหรือเสียชีวิตได้
- ใช้ถุงยางอนามัยทุกครั้งเพื่อป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ และเอชไอวี ป๊อปเปอร์อาจทำให้ผู้ใช้บางคนรู้สึกปลดปล่อยและลดการยับยั้งชั่งใจ จึงมีโอกาสละเลยการป้องกันตนเอง การใช้ถุงยางอนามัยสม่ำเสมอจึงเป็นสิ่งสำคัญเพื่อป้องกันการติดเชื้อ HIV และโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์อื่น ๆ
- หลีกเลี่ยงหากมีโรคประจำตัว ผู้ที่มี โรคหัวใจ ความดันโลหิตต่ำ หรือโรคเลือด เช่น ภาวะเมทฮีโมโกลบินสูง ควรหลีกเลี่ยงการใช้ป๊อปเปอร์อย่างเด็ดขาด เพราะจะเพิ่มความเสี่ยงต่ออาการรุนแรงที่อาจเป็นอันตรายถึงชีวิต
ผลกระทบต่อสุขภาพจากการใช้ป๊อปเปอร์
แม้ป๊อปเปอร์จะได้รับความนิยมในกลุ่มผู้ใช้บางกลุ่มเพราะให้ความรู้สึกผ่อนคลาย และเพิ่มความสุขทางเพศ แต่ก็มีทั้งผลเชิงบวกที่ผู้ใช้มักรายงาน รวมถึงผลข้างเคียงที่อาจเป็นอันตราย ทั้งในระยะสั้น และระยะยาว
ผลดีที่ผู้ใช้มักรายงาน
ผู้ที่ใช้ป๊อปเปอร์มักเล่าว่ามีความรู้สึกที่แตกต่างจากภาวะปกติทันทีหลังการสูดดม เช่น
- รู้สึกผ่อนคลายทันที จากฤทธิ์ขยายหลอดเลือดที่ทำให้ร่างกายเบาสบาย
- ความสุขทางเพศเพิ่มขึ้น เนื่องจากกล้ามเนื้อคลายตัว ทำให้การสอดใส่เป็นไปอย่างราบรื่น
- การถึงจุดสุดยอดมีความเข้มข้นมากขึ้น บางคนอธิบายว่าเป็นการเร้าอารมณ์ที่แรงกว่าเดิม และทำให้มีประสบการณ์ทางเพศที่แตกต่าง
อย่างไรก็ตาม สิ่งเหล่านี้เป็นเพียงความรู้สึกเฉพาะบุคคล ซึ่งอาจแตกต่างกันไป และไม่ได้หมายความว่าจะปลอดภัยเสมอไป
ผลข้างเคียงในระยะสั้น
การสูดดมป๊อปเปอร์อาจส่งผลต่อร่างกายทันที โดยเฉพาะในช่วง 1–3 นาทีแรกหลังการใช้ เช่น
- เวียนหัว และปวดศีรษะ เนื่องจากความดันโลหิตลดลงอย่างรวดเร็ว
- ความดันโลหิตตก อาจหน้ามืด และเสี่ยงเป็นลมหมดสติ
- หัวใจเต้นเร็ว ใจสั่น ทำให้ผู้ที่มีโรคหัวใจอยู่เดิมมีความเสี่ยงมากขึ้น
- ระคายเคืองต่อจมูก และตา เพราะเป็นสารระเหยที่มีกลิ่นฉุนแรง
ผลข้างเคียงในระยะยาวหรือการใช้ต่อเนื่อง
หากใช้ป๊อปเปอร์บ่อยครั้งหรือเป็นระยะเวลานาน อาจก่อให้เกิดผลเสียสะสม เช่น
- ภาวะโลหิตจางจากเมทฮีโมโกลบิน (Methemoglobinemia): ภาวะที่เซลล์เม็ดเลือดแดงไม่สามารถนำออกซิเจนไปเลี้ยงร่างกายได้เต็มที่ ทำให้เหนื่อยง่าย หายใจไม่อิ่ม หรือถึงขั้นเป็นอันตรายต่อชีวิต
- ความดันโลหิตต่ำเรื้อรัง: การใช้ซ้ำบ่อย ๆ ทำให้ร่างกายปรับตัวผิดปกติ ส่งผลต่อระบบไหลเวียนโลหิต
- เสพติดทางจิตใจ: แม้ป๊อปเปอร์จะไม่ทำให้ติดแบบยาเสพติดรุนแรง แต่ผู้ใช้บางรายอาจเกิดการพึ่งพา เพราะเชื่อว่าป๊อปเปอร์ช่วยให้มีเซ็กส์ที่ดีขึ้นกว่าเดิม
- เพิ่มความเสี่ยงต่ออุบัติเหตุ: โดยเฉพาะการหมดสติระหว่างการมีเพศสัมพันธ์ ซึ่งอาจก่อให้เกิดการบาดเจ็บทั้งต่อตนเอง และคู่นอน
ความเสี่ยงที่ควรรู้
การใช้ป๊อปเปอร์ไม่ใช่เรื่องปลอดภัยทั้งหมด ผู้ใช้ควรตระหนักถึงความเสี่ยง เช่น
- อันตรายถึงชีวิตหากใช้ร่วมกับยาไวอากร้า (Sildenafil) หรือยากลุ่มขยายหลอดเลือด เพราะอาจทำให้ความดันโลหิตตกอย่างรุนแรง
- เพิ่มความเสี่ยงต่อโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ (STIs) เนื่องจากผู้ใช้บางรายละเลยการใช้ถุงยางอนามัย
- สถานะทางกฎหมายแตกต่างกันในแต่ละประเทศ หลายแห่งจัดเป็นสารควบคุม และห้ามจำหน่ายเพื่อการบริโภค แม้จะยังพบการลักลอบจำหน่ายอยู่บ่อยครั้ง
กฎหมายเกี่ยวกับป๊อปเปอร์ในประเทศไทย
พื้นที่สีเทาของกฎหมาย
ในประเทศไทย ป๊อปเปอร์ (Poppers) จัดอยู่ใน พื้นที่สีเทา เพราะปัจจุบันยัง ไม่ได้ถูกระบุอย่างชัดเจนว่าเป็นยาเสพติดให้โทษตามพระราชบัญญัติยาเสพติด และยังไม่ได้ถูกขึ้นทะเบียนเป็น วัตถุออกฤทธิ์ต่อจิตประสาทตาม พ.ร.บ. วัตถุที่ออกฤทธิ์ต่อจิต และประสาท อย่างไรก็ตาม ป๊อปเปอร์ก็ไม่ได้รับอนุญาตให้จำหน่ายเพื่อการบริโภคหรือเพื่อการใช้โดยตรงกับร่างกายมนุษย์
วิธีการจำหน่าย
แม้กฎหมายไทยไม่ได้เปิดให้จำหน่ายโดยตรง แต่ในทางปฏิบัติยังพบการ ขายป๊อปเปอร์ทางออนไลน์หรือในตลาดมืด โดยมักหลีกเลี่ยงการใช้ชื่อจริง โดยเปลี่ยนป้ายฉลากเป็นผลิตภัณฑ์ทำความสะอาด, น้ำหอมปรับอากาศ หรือ room odorizer เพื่อเลี่ยงการตรวจสอบของเจ้าหน้าที่
ผลกระทบทางกฎหมายเมื่อเกิดปัญหาสุขภาพ
หากผู้ใช้ป๊อปเปอร์มีอาการผิดปกติหรือเจ็บป่วยจนต้องเข้ารับการรักษา แพทย์อาจบันทึกในเวชระเบียนว่าเป็น การใช้สารระเหย ซึ่งอยู่ภายใต้ พระราชบัญญัติควบคุมสารระเหย พ.ศ. 2533 ที่กำหนดมาตรการควบคุมการผลิต นำเข้า ส่งออก และจำหน่ายสารระเหย เนื่องจากถือว่าอาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพ และสังคม
การเปรียบเทียบกับต่างประเทศ
- สหราชอาณาจักร: เคยพิจารณาจะห้ามป๊อปเปอร์ แต่สุดท้ายอนุญาตให้ขายได้เพราะเห็นว่ามีความเสี่ยงต่ำกว่ายาเสพติดอื่น
- สหรัฐอเมริกา: จัดเป็นผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม แต่ห้ามจำหน่ายเพื่อการบริโภค หากโฆษณาในลักษณะใช้กับร่างกายถือว่าผิดกฎหมาย
- ออสเตรเลีย และแคนาดา: มีการควบคุมเข้มงวด จัดเป็นสารผิดกฎหมายในบางเขต
อ่านบทความอื่นๆ เพิ่มเติม
- Chemsex คืออะไร? เปิดโลกของเซ็กซ์ และยาเสพติดในชุมชน LGBTQ+
- ป้องกันให้ตรงจุด รักอย่างปลอดภัยในแบบ LGBTQ+
ป๊อปเปอร์กับกลุ่ม LGBTQ+ เป็นประเด็นที่สะท้อนทั้งมิติสุขภาพ เพศ วัฒนธรรม และสังคม แม้จะได้รับความนิยมจากผลต่อร่างกายที่ช่วยผ่อนคลาย และเพิ่มความสุขทางเพศ แต่ก็มีความเสี่ยงที่ไม่ควรมองข้าม ทั้งผลข้างเคียง การเสี่ยงโรคติดต่อ และข้อกฎหมาย ดังนั้น การมีข้อมูลที่ถูกต้อง และการป้องกันตัวเองคือสิ่งสำคัญที่สุด
เอกสารอ้างอิง
- World Health Organization (WHO). Substance use and sexual health: Poppers and associated risks. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก: https://www.who.int
- National Institute on Drug Abuse (NIDA). Inhalants: What are poppers and how do they affect the body? [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก: https://nida.nih.gov
- UNAIDS. Sexual health and drug use among LGBTQ+ populations: Global perspectives. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก: https://www.unaids.org
- สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามยาเสพติด (ป.ป.ส.). ข้อมูลสารระเหยและสถานะทางกฎหมายในประเทศไทย. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก: https://www.oncb.go.th
- สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.). บทความความรู้เรื่องสารระเหยและผลกระทบต่อสุขภาพ. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก: https://www.thaihealth.or.th